Het Nederlandse scheepsregister werkt een beetje als de administratie van staatsburgers. Ieder schip moet onder een nationale vlag worden geregistreerd en zich houden aan de regels van dat land. Anders dan voor staatsburgers kan een reder zelf eenvoudig kiezen in welk land hij zijn schepen wil registreren. Voor het vestigen van reders in Nederland is het dus heel belangrijk dat er een goed werkend scheepsregister is. De Nederlandse overheid weet dat en verkent daarom welke stappen kunnen worden gezet om het vestigingsklimaat, en dus het scheepsregister, te verbeteren voor rederijen.

Maritieme strategie

In 2014 is door de Nederlandse overheid de rijksbrede Maritieme Strategie uitgebracht voor het maritieme cluster, gevolgd door het werkprogramma zeevaart in 2015. Doel is uitvoering te geven aan de beleidsagenda tot en met 2017. Het belangrijkste aandachtspunt is het verbeteren van de concurrentiekracht door onder meer in te zetten op het level playing field en een aantrekkelijk scheepsregister.

Aantrekkelijk scheepsregister

Een in opdracht van het ministerie van I&M uitgevoerd vergelijkend onderzoek (Benchmark Registers) heeft uitgewezen dat het Nederlandse register minder competitief is dan registers van andere landen. De KVNR werkt daarom samen met de rijksoverheid aan een aantrekkelijker scheepsregister. Belangrijke onderdelen zijn een efficiënt registratie- en certificeringsproces, betere bereikbaarheid van het register, betere informatie en snellere interpretatie van nieuwe regelgeving en betere promotie van het Nederland scheepsregister.

Er zijn verschillende indicatoren om de prestaties van de Nederlandse vlag te kunnen meten. Het gaat dan om zaken als ongelukken, administratieve problemen en aanhoudingen in havens. Wereldwijd worden havenstaatcontroles (Port State Control) uitgevoerd om schepen en hun bemanningen te inspecteren. Deze controles worden steekproefsgewijs uitgevoerd door nationale overheidsdiensten, waarbij prestaties uit het verleden invloed hebben op de frequentie van de controles. In Nederland wordt dit uitgevoerd door de Inspectie Leefomgeving en Transport.

Havenstaten in eenzelfde regio werken samen in zogenaamde Memoranda of Understanding (MoU) om de effectiviteit van deze controles zo groot mogelijk te maken. Hierdoor worden meer schepen bezocht en wordt dubbeling van controles zo veel mogelijk vermeden. De resultaten van de inspecties worden weergegeven op de websites en in de jaarverslagen van de MoU’s. Momenteel zijn er 10 Port State Control MoU’s. Data die wordt bijgehouden is o.a.:

• aantal geïnspecteerde schepen
• aantal geconstateerde tekortkomingen
• aantal aanhoudingen

Witte, grijze, zwarte lijst

In 2018 heeft de Nederlandse vlag de volgende aantallen aanhoudingen:

Rangschikking Paris MoU

Wereldwijd worden door verschillende instanties ranglijsten gehanteerd om de prestaties van een vlag weer te geven. Voor de Nederlandse vlag vloot is de ranglijst van de Paris MoU zeer relevant. Veel van de Nederlandse vlag schepen opereren in deze regio waardoor veel schepen aan inspecties worden onderworpen. Paris MoU hanteert een ranglijst op basis van de prestaties over de laatste drie jaar. Aan de hand van de resultaten worden de vlaggenstaten ingedeeld op een witte, grijze of zwarte lijst: Wit staat voor goed, grijs voor matig en zwart voor slecht presteren. Hoe lager een vlag op de lijst staat des te groter de frequentie dat schepen met die vlag worden geïnspecteerd.

Witte, grijze, zwarte lijst

De KVNR streeft voor de Nederlandse vlag naar een positie in de top tien van de witte lijst van Paris MoU. Sinds 2016 heeft de Nederlandse vlag vloot dit weten te realiseren. Nederland staat momenteel op zesde plaats Paris MoU. Daarmee bevindt de Nederlandse vlag zich bij de top van kwaliteitsregisters.

Met een aanhoudingsratio van 1,9% presteerde de Nederlandse vlag in 2018 goed in vergelijking met het gemiddelde aanhoudingsratio van 3,16% in Paris MoU.

In de onderstaande tabel staan de gegevens van Paris MoU voor de Nederlandse vlag over de afgelopen drie jaren.

Ondanks de goede positie, toont bovenstaande tabel een stijging van zowel het aantal deficiencies als aanhoudingen. Voorzichtigheid is daarom geboden, zodat de goede positie op de witte lijst kan worden behouden of misschien zelfs worden verbeterd.