ENNL

Nederlandse zeevaart

Nederlands scheepsregister

Inleiding

Schepen moeten onder een nationale vlag varen. Een land heeft daarvoor een scheepsregister nodig om alles goed en nauwkeurig bij te houden, zodat de overheid de rederijen van een goede dienstverlening kan voorzien. Sommige landen besteden die taak uit aan een commerciële partij. In Nederland regelt de overheid dit zelf.

Een rederij maakt zelf de afweging onder welke vlag een schip wordt ondergebracht. Dit is direct verwant aan het vestigingsklimaat van een land. Wil je als land graag een florerende zeevaart, dan moet je via het scheepsregister dat ten volste faciliteren met goede dienstverlening

2014 - BigLift - Happy Star - 6

Scheepsregister

Het Nederlandse scheepsregister werkt een beetje als de administratie van staatsburgers. Ieder schip moet onder een nationale vlag worden geregistreerd en zich houden aan de regels van dat land. Anders dan voor staatsburgers kan een reder zelf eenvoudig kiezen in welk land hij zijn schepen wil registreren. 

Voor het vestigen van reders in Nederland is het dus heel belangrijk dat er een goed werkend scheepsregister is. De Nederlandse overheid weet dat en verkent daarom welke stappen kunnen worden gezet om het vestigingsklimaat, en dus het scheepsregister, te verbeteren voor rederijen.

Aantrekkelijk scheepsregister

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft de afgelopen jaren een aantal onderzoeken laten verrichten naar de ingrediënten van een aantrekkelijk scheepsregister. Hieruit komt naar voren dat het Nederlandse register minder competitief is dan registers van andere landen. De KVNR heeft daarom gepleit voor een andere organisatievorm van het scheepsregister.

Waar de uitvoering nu nog is belegd bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), gaat dit over naar een nieuw op te richten maritieme autoriteit. Hiertoe heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat in november 2020 een principebesluit genomen. Bijna drie jaar later is er echter nog geen vervolg aan gegeven. Daarom is dit de grote wens van de KVNR voor het nieuwe kabinet na de verkiezingen van 22 november 2023. 

De uitvoeringstaken van het register gaan over naar deze maritieme autoriteit. Belangrijke onderdelen hiervan zijn een efficiënt registratie- en certificeringsproces, betere bereikbaarheid van het register, betere informatie en snellere interpretatie van nieuwe regelgeving en betere promotie van het Nederland scheepsregister. Toezicht en handhaving blijven belegd bij ILT. De KVNR is en blijft van mening dat als de overheid bij de uitvoering van het register te weinig klantgericht blijkt, de overheid alsnog moet kiezen om dit uit te besteden aan een private partij.

Prestaties Nederlandse vlag

Er zijn verschillende indicatoren om de prestaties van de Nederlandse vlag te kunnen meten. Het gaat dan om zaken als ongelukken, administratieve problemen en aanhoudingen in havens. Wereldwijd worden havenstaatcontroles (Port State Control) uitgevoerd om schepen en hun bemanningen te inspecteren. Deze controles worden steekproefsgewijs uitgevoerd door nationale overheidsdiensten, waarbij prestaties uit het verleden invloed hebben op de frequentie van de controles. In Nederland wordt dit uitgevoerd door de Inspectie Leefomgeving en Transport.

In de periode 2020-2022 heeft de Nederlandse vlag de volgende aantallen aanhoudingen:

Memorandum van overeenstemming

Aantal aanhoudingen 2022

Paris MoU

13 aanhoudingen*

Tokyo MoU

2 aanhoudingen

Viña del Mar

0 aanhoudingen

Carribean MoU

0 aanhoudingen

Med MoU

0 aanhoudingen

Indian Ocean MoU

2 aanhoudingen 

Abuja MoU

0 aanhoudingen

Black Sea MoU

0 aanhoudingen

Riyadh MoU

N/A (0 aanhoudingen in 2021)

USCG

0 aanhoudingen

Totaal

17 aanhoudingen

*dit is een gemiddelde. Paris MoU rekent op basis van drie jaar. In de periode 2020-2022 was er sprake van 39 aanhoudingen.

Rangschikking Paris MoU

Wereldwijd worden door verschillende instanties ranglijsten gehanteerd om de prestaties van een vlag weer te geven. Voor de Nederlandse vlag vloot is de ranglijst van de Paris MoU zeer relevant. Veel van de Nederlandse vlag schepen opereren in deze regio waardoor veel schepen aan inspecties worden onderworpen. Paris MoU hanteert een ranglijst op basis van de prestaties over de laatste drie jaar. Aan de hand van de resultaten worden de vlaggenstaten ingedeeld op een witte, grijze of zwarte lijst: Wit staat voor goed, grijs voor matig en zwart voor slecht presteren. Hoe lager een vlag op de lijst staat des te groter de frequentie dat schepen met die vlag worden geïnspecteerd.

Witte, grijze, zwarte lijst

De KVNR streeft voor de Nederlandse vlag naar een positie in de top tien van de witte lijst van Paris MoU. Sinds 2016 heeft de Nederlandse vlag vloot dit weten te realiseren. Nederland stond in 2019 op de vierde plaats op de lijst van Paris MoU. Die plaats is in de periode 2020-2022 gehandhaafd. Daarmee bevindt de Nederlandse vlag zich bij de top van kwaliteitsregisters.

In de onderstaande tabel staan de gegevens van Paris MoU voor de Nederlandse vlag over de afgelopen jaren.

Paris MoU – Nederlandse vlag

2018

2019

2020-2022

aantal inspecties

988 970 2.536

aantal aanhoudingen

19 7 39

positie Nederland op witte lijst

6 4 4