ENNL

Nederlandse zeevaart

Maritieme arbeidsmarkt

Inleiding

Werken in de zeevaart betekent deel uitmaken van de ‘Maritieme arbeidsmarkt’. De arbeidsmarkt is sterk geïnternationaliseerd en aan de Nederlandse zeevaart zijn direct bijna 30.000 banen verbonden. Zeevarenden zijn veelal jong en zwaaien gemiddeld na ongeveer 7 jaar af als zeevarende. Wel gaan ze daarna ergens anders in de maritieme sector aan de slag. Daarom zeggen we ook wel dat de zeevaart een kraamkamerfunctie heeft voor de hele maritieme industrie.

Wat betekent dat precies en wat voor gevolgen heeft dat voor Nederlandse zeevarenden en walpersoneel? Dat leggen we hieronder uit.

Een dag aan boord

Werken op zee

Op de vloot onder Nederlandse vlag (ca. 1.200 schepen) zijn ongeveer 4.400 zeevarenden werkzaam. Het overgrote deel van hun collega’s heeft niet de Nederlandse nationaliteit. Op de schepen in Nederlandse beheer werken namelijk zo’n 29.000 buitenlandse zeevarenden. Dat moet ook wel, want er zijn bijvoorbeeld niet voldoende Nederlandse kapiteins om al die schepen altijd van een kapitein te kunnen voorzien. De Nederlandse zeevarenden staan bekend als zeer gekwalificeerde beroepsbeoefenaars en zijn vrijwel altijd maritieme officieren.

Het leven als zeevarende kan best eenzaam zijn. De bemanning bestaat meestal maar uit een handjevol mensen en je kan na het werk niet naar je gezin, je vrienden of klussen. Ondertussen zorgt dat handjevol mensen er wel voor dat uiteindelijk de consument de wereld in zijn huis krijgt in de vorm van (deel)product. Om ze daarvoor te bedanken heeft de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) van de Verenigde Naties in 2010 een speciale dag in het leven geroepen. Op die jaarlijkse Dag van de Zeevarende op 25 juni wordt aandacht geschonken aan zeevarenden en het werk dat zij verrichten. 

Werken op kantoor

De werkzaamheden op zee moeten worden ondersteund vanaf de wal en daar draagt het rederijkantoor zorg voor. De walorganisatie is namelijk verantwoordelijk voor het regelen dat er klanten zijn om onder meer goederen en verse producten te vervoeren of opdracht te geven voor bouwprojecten op zee. Ook heeft de rederij mensen in dienst om de kwaliteit en veiligheidsvoorschriften goed in de gaten te houden, zodat de rederij steeds veiligere arbeidsomstandigheden op zee creëert. Daarnaast houden werknemers zich op de wal bezig met het personeelsbeleid en houden andere medewerkers zich bezig met de economische bedrijfsvoering of het ontwerpen van nieuwe schepen en technologieën. In Nederland hebben de walorganisaties van rederijen gezamenlijk ongeveer 2.500 werknemers.

Internationaal werken

In Europa vergeten we door het Verdrag van Schengen langzaamaan dat er nog landsgrenzen zijn. Gelukkig maar, want als land met een internationale blik op de wereld vinden we het belangrijk dat internationaal reizen laagdrempelig is, zo lang de veiligheid maar niet in het geding is. Dit geldt ook voor de zogeheten geïnternationaliseerde arbeidsmarkt voor zeevarenden. Zeevarenden vliegen namelijk de wereld over om bijvoorbeeld de bemanning van een schip te vervangen.