Nieuwe klimaatstudie: zeevaart ligt op koers

Nick Lurkin

De Internationale Maritieme Organisatie (IMO) van de VN heeft voor de vierde keer laten onderzoeken in welke mate de zeevaart op mondiaal niveau presteert als het gaat om de uitstoot van broeikasgassen, waaronder bijv. CO2 en methaan. Een eerste blik op deze nieuwe IMO-klimaatstudie leert dat de zeevaart op koers ligt voor 2030. Tegelijkertijd is er sprake van een toename van 9,3 procent in de absolute CO2-uitstoot tussen 2012 en 2018. Dit roept de vraag op hoe een toename in lijn kan liggen met de overkoepelende reductiedoelstelling. Het IMO-klimaatakkoord uit 2018 geeft gelukkig zelf het antwoord: het vervoer over zee is weliswaar gestegen, de uitstoot van de individuele schepen zelf is echter al fors afgenomen.

dummyart06

Reductiedoelstelling lange termijn
In 2018 is in IMO-verband afgesproken dat de mondiale zeescheepvaart in 2050 een absolute reductie van broeikasgassen moet hebben behaald van ten minste 50 procent ten opzichte van het jaar 2008 met als uiteindelijke doel dat de internationale zeevaart zo snel mogelijk naar nul uitstoot gaat in de tweede helft van deze eeuw. Zeeschepen zijn echter gemiddeld 25 jaar operationeel en kunnen niet eindeloos worden aangepast totdat ze klimaatneutraal zijn. Dat betekent dat er nieuwe generaties schepen moeten worden ontwikkeld die vele male schoner zijn om die absolute reductie ook daadwerkelijk te realiseren. De sector zal dus niet elk jaar een afname van een gelijk en vast percentage laten zien, maar over ongeveer tien jaar moet het ineens snel gaan door de introductie van zeeschepen die niet of nauwelijks broeikasgassen meer uitstoten.

Meten is weten
Tussentijds is het natuurlijk wel noodzakelijk om zicht te hebben over de voortgang. Daarom is in het IMO-klimaatakkoord van 2018 een tussentijdse doelstelling voor het jaar 2030 opgenomen, namelijk de relatieve reductie per schip van 40 procent ten opzichte van 2008. Dit is dus geen absolute reductie over het totaal, maar gaat het om de gemiddelde CO2-reductie per schip. Dat is belangrijk omdat de wereldhandel vanzelfsprekend niet stilstaat. De groei van het wereldwijde goederenvervoer over het zoute water is ingecalculeerd. De klimaatstudie laat zien dat sinds 2008 een relatieve reductie van 29,4 procent is bereikt. Dit betekent dat het transport over zee naar vervoerd volume aanzienlijk duurzamer is geworden en we goed op koers liggen om het 2030-doel van 40% relatieve CO2-reductie te bereiken. Een mooi resultaat dat motiveert om door te pakken richting 2050.

De opdracht
De komende tien jaar draait dan ook vooral om de zoektocht naar geschikte (schoon, veilig en rendabel) innovatieve technologieën. Centraal staat daarbij de vraag op welke manier nieuwe zeeschepen klimaatneutraal kunnen varen. Nieuwe schepen die vanaf 2030 worden opgeleverd varen immers nog in 2050 en moeten bijdragen aan de halvering van de absolute reductie ten opzichte van 2008. In Nederland gaan we zelfs nog een stapje verder.

Nederland voorop
In de Nederlandse Green Deal van juni 2019 tussen het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat  en de zeevaart, binnenvaart en havens is afgesproken een broeikasgasreductie van 70 procent ten opzichte van 2008 na te streven. De coronapandemie heeft het voor iedereen niet makkelijker gemaakt, evenmin voor de zeevaart. Om de zeevaart als meest duurzame vorm van transport nog meer te vergroenen is een gezamenlijke aanpak nodig van overheden, financiers, reders, verladers en andere partijen in de maritieme waardeketen. Nederland loopt internationaal voorop met deze ambitie en doet er alles aan om dit mogelijk te maken. Zo is de KVNR voorstander van een vorm van CO2-beprijzing, waarbij een maritiem verduurzamingsfonds wordt gevoed om de vergroening van de zeevaart een extra duw in de rug te geven.

KVNR-adviseur voor klimaat en milieu, Nick Lurkin, geeft aan vertrouwen te hebben in de ambities voor de lange termijn: “In 2019 hebben wij ons als Nederlandse reders gecommitteerd aan een doelstelling van minstens 70% absolute CO2-reductie in 2050 t.o.v. 2008. We zien de laatste jaren dat veel van onze leden op zoek zijn naar alternatieven voor de huidige brandstoffen en hieraan wordt ook meer samengewerkt in verschillende consortia. Dit decennium nog komen de eerste Nederlandse klimaatneutrale schepen in de vaart, daarvan ben ik overtuigd.”